Szybki rozwód obywateli polskich mieszkających za granicą

Coraz więcej polskich rodzin mieszka na stałe za granicą Polski na obszarze Unii Europejskiej. Niestety jak to czasem bywa i tam dochodzi do rozpadu małżeństw. Małżonkowie, gdy nie widzą już możliwości dalszego utrzymania małżeństwa, mogą się rozwieść w Polsce i w oparciu o polskie prawo, choćby mieli także obywatelstwo państwa, na terenie którego stale mieszkają. Warunkiem jest, by oboje mieli nadal obywatelstwo polskie.

 

Polskie prawo — mniej trudności!

Prawo polskie jest tu w wielu przypadkach korzystniejsze. Np. prawo niemieckie przewiduje, że warunkiem orzeczenia rozwodu jest uprzednia roczna separacja małżonków. Takiego warunku prawo polskie nie stawia.

W przypadku gdy małżonkowie nie mają wspólnych małoletnich dzieci i są zgodni co do orzeczenia rozwodu oraz co do sposobu jego orzeczenia z winy jednej z nich lub bez orzekania o winie, rozwiązanie małżeństwa następuje na pierwszej i jedynej wówczas rozprawie po ich wysłuchaniu.

 

Kwestia wyboru sądu

Sąd właściwy do rozstrzygnięcia sprawy o rozwód małżonków, obywateli polskich nie mających miejsca zamieszkania w Polsce, wyznacza Sąd Najwyższy. Zwykle trwa to około miesiąca, a wyznaczony zostanie sąd, w okręgu którego małżonkowie lub jedno z nich mieszkało na terenie Polski. 

 

Potwierdzona zgodność z prawem UE

Rozstrzyganie o rozwodzie obywateli polskich w kraju ich obywatelstwa, mimo iż na jego terytorium już nie mieszkają jest całkowicie zgodne z prawem Unii Europejskiej. Wg rozporządzenia Rady (WE) Nr 2201/2003 z 27.11.2003 r. w sprawie jurysdykcji oraz uznawania i wykonywania orzeczeń w sprawach małżeńskich oraz w sprawach dotyczących odpowiedzialności rodzicielskiej (Dz.Urz. L Nr 338, s. 1) w sprawach orzeczeń dotyczących rozwodu, separacji lub unieważnienia małżeństwa jurysdykcję mają sądy państwa członkowskiego, na którego terytorium:

• oboje małżonkowie mają zwykły pobyt, lub 
• małżonkowie mieli ostatnio oboje zwykły pobyt, o ile jedno z nich ma tam nadal zwykły pobyt, lub
• strona przeciwna ma zwykły pobyt, lub
• w przypadku wspólnego pozwu lub wniosku jedno z małżonków ma zwykły pobyt, lub
• powód lub wnioskodawca ma zwykły pobyt, jeżeli przebywał tam od przynajmniej roku bezpośrednio przed wniesieniem pozwu lub wniosku, lub
• powód lub wnioskodawca ma zwykły pobyt, jeżeli przebywał tam przynajmniej od sześciu miesięcy bezpośrednio przed wniesieniem pozwu lub wniosku i jest obywatelem tego państwa członkowskiego lub, w przypadku Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, ma tam swój „domicile”;

lub którego obywatelstwo posiadają oboje małżonkowie lub, w przypadku Zjednoczonego Królestwa i Irlandii, w którym mają swój wspólny „domicile”.

(Pojęcie „domicile” określa się według prawa brytyjskiego i irlandzkiego.)

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 16 lipca 2009 r. w sprawie C 168/08 w sprawie Laszlo Hadadi (Hadady) przeciwko Csilli Marcie Mesko, żony Hadadi (Hadady) przesądził, że małżonkowie posiadają prawo wyboru przed sąd którego z państw członkowskich, których obywatelstwo posiadają, wniosą sprawę o rozwód.

 

Kwestia wyboru prawa

Prawo unijne nie rozstrzyga natomiast kwestii w oparciu o jakie prawo sprawa powinna być rozstrzygnięta. Decyduje więc o tym prawo państw członkowskich.

Polskie prawo prywatne międzynarodowe przesądza, że w sprawach o rozwód obywateli polskich, chociażby prawo innego państwa uznawało ich za obywateli tego państwa, właściwe jest prawo polskie.

Komentarze